Αδελφότητα Λιμνίων Πωγωνίου Ηπείρου

6. Συμπεράσματα

Τα συμπεράσματα των παραπάνω αναλύσεων μπορούν να κωδικοποιηθούν στα ακόλουθα σημεία:

1. Η λίμνη Ζαραβίνα είναι μια μικρής έκτασης (0.3 km²) λίμνη με μικρή οικονομική αξία αλλά μεγάλη περιβαλλοντική και αισθητική αξία.
2. Η λίμνη σχηματίζεται σε ένα φυσικό βύθισμα με γυψούχο γεωλογικό υπόβαθρο, όπου παγιδεύονται υπόγεια κυρίως νερά, μη έχοντας επιφανειακή ή υπόγεια δίοδο διαφυγής. Η ελεύθερη επιφάνεια της λίμνης αποτελεί επιφανειακή εκδήλωση της πιεζομετρικής επιφάνειας των υπόγειων υδροφορέων που σχηματίζονται στα παρακείμενα υδροπερατά καρστικά ασβεστολιθικά πετρώματα.
3. Αξιόπιστος ποσοτικός υπολογισμός των συνιστωσών του υδρολογικού ισοζυγίου της λίμνης είναι σήμερα αδύνατος, λόγω της απουσίας συστηματικών μετρήσεων και της πολυπλοκότητας των γεωφυσικών διεργασιών στην περιοχή. Για να καταστεί δυνατός ο αξιόπιστος ποσοτικός υπολογισμός θα χρειαζόταν πρόγραμμα υδρομετρήσεων με κόστος που θα ξεπερνούσε την ίδια την οικονομική αξία της λίμνης. Κατά συνέπεια, προγενέστερες απόπειρες ποσοτικής εκτίμησης των συνιστωσών αυτών, στηριγμένες μάλιστα σε υποθέσεις αναντίστοιχες με την πολυπλοκότητα των φυσικών χαρακτηριστικών του συστήματος και των φυσικών διεργασιών που συντελούνται, δεν έχουν αξία.
4. Ωστόσο, το πρόβλημα του χαρακτηρισμού του μεγέθους της λίμνης, που αποτελεί και το αντικείμενο αυτής της έκθεσης, είναι απλό και για απαντηθεί αρκούν απλούστερες επιστημονικές μέθοδοι βασισμένες στην επιστημονική παρατήρηση.
5. Η τροφοδοσία, και άρα η συντήρηση, της λίμνης από υπόγεια νερά μέσω υπολίμνιων αναβλύσεων, αν και είναι δύσκολο να παρατηρηθεί, θεωρείται βέβαιη λόγω της επαφής των υπόγειων υδροφορέων με το σώμα της λίμνης, χωρίς όμως να μπορεί να προσδιοριστεί ποσοτικά το μέγεθος των αναβλύσεων.
6. Οι επιστημονικές παρατηρήσεις δείχνουν ότι η τροφοδοσία της λίμνης από επιφανειακά νερά γίνεται σπάνια και με δύο μηχανισμούς. Πρώτο, κατά τη διάρκεια πολύ ισχυρών βροχοπτώσεων τα όμβρια νερά συγκεντρώνονται στις μισγάγκειες της λεκάνης και οδηγούνται προς τη λίμνη. Δεύτερο, σε περιόδους που η στάθμη των υπόγειων νερών ανεβαίνει προσωρινά πάνω από τη στάθμη της λίμνης μπορεί να δημιουργούνται σε μικρή απόσταση απ’ αυτή αναβλύσεις που αποτελούν συνέχεια των υπολίμνιων αναβλύσεων.
7. Εξ άλλου, οι επιστημονικές παρατηρήσεις δείχνουν ότι δεν υπάρχουν ποτάμια ή ρέματα στα οποία να πραγματοποιείται ελεύθερη αέναη ροή, δηλαδή ροή πηγαίων νερών με μόνιμη εμφάνιση ή, όπως αποκαλείται στην υδρολογία, βασική ροή.
8. Κατά συνέπεια και σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η οποία χρησιμοποιεί ως κριτήριο το αέναο της ροής, η λίμνη Ζαραβίνα πρέπει να χαρακτηριστεί μικρή λίμνη.
9. Η πρόσφατη ευρωπαϊκή κοινοτική νομοθεσία για το νερό, με την οποία ήδη εναρμονίστηκε η ελληνική νομοθεσία, επιτρέπει τη συναγωγή παρόμοιου συμπεράσματος με πολύ απλούστερο τρόπο. Συγκεκριμένα, η λίμνη Ζαραβίνα έχει έκταση 0.3 km² που την τοποθετεί κάτω και από το κατώτατο όριο που προβλέπεται για τις μικρές λίμνες (και γενικότερα για τις λίμνες πάσης φύσεως), το οποίο είναι 0.5 km².
10. Επί πλέον, στοιχεία από βιβλιογραφική έρευνα, απόψεις άλλων επιστημόνων που θεραπεύουν συναφείς επιστήμες και παρατίθενται στην έκθεση, ακόμη και επιχειρήματα με βάση την κοινή λογική, συγκλίνουν στο χαρακτηρισμό της λίμνης Ζαραβίνας ως μικρής λίμνης.

Επεξηγήσεις

* Η τιμή αυτή προκύπτει από βυθομετρικά στοιχεία των Ρηγίδη και Γόντικα (1960), που μεταφέρονται από τους Γιακουμάκη και Καπλανίδη (2003, σ. 5) και πρακτικώς συμφωνεί και με την τιμή των 31.5 m που δίνεται στις κατακόρυφες τομές των Νικολάου και Σαχπάζη (1999, μεταξύ των σσ. 21-22).

† Αναφέρεται ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα η μελέτη της λεκάνης Σαριγκιόλ (κλειστή υδρολογική λεκάνη που σχηματίζεται ανάμεσα στους καρστικούς ορεινούς όγκους Βερμίου και Ασκίου· Κουτσογιάννης και Μαμάσης, 2004). Μελέτες που χρησιμοποίησαν τη συνήθη υδρολογική πρακτική των συντελεστών απορροής και συντελεστών κατείσδυσης σε συνδυασμό με την προαναφερθείσα «ορθολογική μέθοδο» (η οποία χρησιμοποιήθηκε και στη μελέτη των Γιακουμάκη και Καπλανίδη, 2003, σ. 28) εκτιμήθηκε ότι η πλημμυρική παροχή δεκαετίας ανέρχεται στα 177 m³/s. Όταν, όμως, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα μετρήσεων παροχών, που ευτυχώς υπήρχαν στην εν λόγω λεκάνη, η πλημμυρική παροχή δεκαετίας προέκυψε να είναι υποδεκαπλάσια.

‡ Για την πληρότητα του ιστορικού αναφέρεται ότι είχε συμφωνηθεί με τον πραγματογνώμονα Σ. Γιακουμάκη η αυτοψία να γίνει από κοινού, όπως και η συγκεκριμένη ημερομηνία αυτοψίας. Όμως για λόγους ανεξάρτητους από τη θέληση του συντάκτη αυτής της έκθεσης δεν υπήρξε συμμετοχή των πραγματογνωμόνων.

Αθήνα, Δεκέμβριος 2004
Ο συντάκτης
Δημήτρης Κουτσογιάννης

Attachments:

2004ZaravinaGnomodotisi.pdf

[ ]

2113 kB